Groen! vraagt opmaak lokaal Kyoto-plan voor Aalter We willen dat Aalter werk maakt van een ambitieus klimaatbeleid, net als in het buitenland, waar gemeenten het engagement aangaan om de uitstoot van broeikasgassen en CO2 terug te dringen. Een lokaal bestuur kan immers doeltreffende maatregelen nemen die zichtbaar zijn voor de mensen en zo het draagvlak voor een klimaatbeleid vergroten. Minder energieverbruik en minder luchtvervuiling zorgen ervoor dat we gezonder kunnen leven en tegelijk ook geld besparen. Wie kan daar tegen zijn?

Klimaatverandering door menselijke activiteiten kan grote gevolgen hebben. Ook in Vlaanderen maken we meer kans op overstromingen, zware hittegolven en langere perioden van droogte. Het nieuwe klimaatrapport van de VN somt de overweldigende bewijzen nog maar eens op: het klimaat verandert en de mens is daar de oorzaak van. Wie de vakliteratuur volgt, wist natuurlijk al langer dat de wetenschap het over het klimaatprobleem eens is. Wetenschappers zeggen ook dat we nog 10 à 15 jaar hebben om het roer om te gooien. Zoniet kiest men de facto voor een mondiale milieuramp. De politiek moet dus heel dringend in actie schieten.

Voor het klimaat was 2006 het jaar waarin de wereld eindelijk accepteerde dat klimaatopwarming een ernstig probleem is. 2007 moet het jaar van de actie worden.

Kyoto begint aan onze voordeur. We vragen aan het gemeentebestuur de opmaak van een meerjarenplan voor een lokaal klimaatbeleid. Zo kunnen we toch zeker in onze gemeente de Kyoto-doelstelling halen (in 2012 een reductie van de CO2-uitstoot met minstens 7,5% t.o.v. 1990).

We stellen voor om een Lokaal Kyotoprotocol af te sluiten. Dit is een engagementverklaring waarin de gemeente zich ertoe verbindt om een lokaal klimaatbeleid op te zetten en zelf ook de Kyotodoelstelling te halen (zie http://www.lokaalkyotoprotocol.be/). 17 Vlaamse gemeentes hebben dergelijke engagementsverklaring al afgesloten met de Bond Beter Leefmilieu. Het Lokaal Kyotoprotocol houdt drie engagementen in:

• Intern: de nodige stappen te ondernemen om de eigen CO2-uitstoot (door energieverbruik in gebouwen, wagenpark, straatverlichting?) conform de Kyotodoelstelling met minstens 7,5% te verminderen tegen 2012 ten opzichte van het huidig verbruik.
• Extern: de inwoners en bedrijven op hun grondgebied aan te sporen en te helpen om hetzelfde te doen en daarbij samen te werken met (milieu)verenigingen, netbeheerders, scholen,...
• Rapporteren: evolutie eigen energieverbruik. Jaarlijks rapporteert het gemeentebestuur het energieverbruik van resp. het gebouwenpatrimonium, het eigen wagenpark en de openbare verlichting op gemeentewegen aan de andere gemeenten die het Lokaal Kyotoprotocol tekenden.

Het jaartal 2012 is niet toevallig gekozen: het is niet alleen de einddatum van het internationale Kyotoprotocol, maar ook het einde van de huidige bestuursperiode.

We willen alvast een voorzet geven voor een lokaal Kyoto-plan met een 12-tal zeer concrete voorstellen. De meeste van deze voorstellen werden al met succes uitgetest in vele Vlaamse gemeentes:

Groene energie

Voorstel 1: 3 windmolens produceren energie voor ruim 3000 aalterse gezinnen!
Een studie van het streekplatform Meetjesland heeft uitgewezen dat het industrieterrein in Aalter een ideale locatie is voor de realisatie van 3 windmolens (zie www.meetjesland.be/PDF/Regionale%20visievermres.pdf). Deze selectie is uitgevoerd op basis van het windplan Vlaanderen én een ecologische en landschappelijke afweging. Op deze locaties zullen windmolens ook geen hinder voor de buurt (door slagschaduw) vormen. Deze windmolens zouden elk ruim 1000 gezinnen van electriciteit kunnen voorzien.
We stellen voor dat de gemeente op het industrieterrein op (eventueel te verwerven) gemeentelijke eigendommen via erfpacht windmolens laat installeren. Hierbij komt de opbrengst van de windmolens ten goede van de gemeente. Met de opbrengst kan de gemeente bijvoorbeeld maatregelen nemen om rationeel energiegebruik te ondersteunen bij sociaal zwakkeren.

Productie: 3 x 4.000.000 kWh = 12.000.000 kWh

Voorstel 2: actieplan fotovoltaïsche zonne-panelen
Fotovoltaïsche zonnepanelen zijn economisch rendabel. Na ongeveer 10 jaar is de investering terug gefinancierd dankzij de geleverde electricteit en de ontvangen groenestroomcertificaten. De grootste belemmering voor veel particulieren om fotovoltaïsche zonnepanelen te plaatsen is de hoge investeringskost. De gemeente kan hieraan verhelpen door een systeem van zonne-lease uit te werken. De gemeente, eventueel in samenwerking met andere gemeentes in de buurt, kan hiervoor best samenwerken met een private partner (financiële instelling). De bijdrage van de gemeente(s) kan zijn dat ze de praktische organisatie op zich neemt en borg staat. Hierbij wordt de aankoop voorgefinancieerd en huurt de particulier de zonnepanelen. Na afloop van de huurperiode wordt de gebruiker eigenaar van het systeem. Grote voordeel voor particulieren is dat de drempel van de hoge investeringsprijs hierbij weggewerkt wordt. In onder meer Duitsland werd dergelijke aanpak met succes toegepast en werden er zo duidenden zonnepanelen geplaatst. In Vlaanderen heeft de cvba Ecopower (bekend van de windmolens in Eeklo) in 2006 ook een dergelijke actie opgestart. De planning is dat via deze actie op 800 daken van aandeelhouders fotovoltaïsche zonnepanelen geplaatst zullen worden.

Via deze actie moet het mogelijk zijn jaarlijks 25 fotovoltaïsche zonnepanelen te plaatsen in Aalter.
25 x 2.000 kWh = 50.000 kWh
Na 6 jaar: 6 x 50.000 kWh = 300.000 kWh

Voorstel 3: zonneboilers
Voor de productie van warm water kan je gebruik maken van zonneboilers. De gemeente heeft nu financiële steun voor de plaatsing van dergelijke boilers. We stellen voor om de samenaankoop van zonneboilers uit te werken. Door de samenaankoop kan de prijs gedrukt worden en kan door de gemeente op een goedkope, maar even efficiënte wijze de verdere plaatsing van zonneboilers gestimuleerd worden. Voor deze samenaankoop kan ook samengewerkt worden sociale organisaties. Deze hebben veelal ervaring met samenaankoop (bvb. mazout). Onder meer in Neerpelt, Beringen en Peer werd dergelijke actie al opgestart (zie http://www.elkedagzondag.be/).

Voorstel 4: aankoop groene energie
Iedereen kan er voor kiezen om alleen groene stroom, opwekt door zon, wind, biomassa,? te gebruiken. Greenpeace stelde een ranglijst van bedrijven die groene stroom leveren (zie http://www.greenpeace.org/belgium/nl/groene_stroom/). We vinden dat de gemeente zelf het goede voorbeeld moet geven. We stellen voor dat de gemeente alleen op termijn nog groene energie aankoopt. Hiermee stimuleert de gemeente de productie van groene energie.

Voorstel 5: betaalbare energiezuinige huishoudtoestellen voor sociaal zwakkeren
We stellen tevens voor dat cliënten van het OCMW energiezuinige huishoudtoestellen kunnen leasen. Deze zijn duurder bij aankoop, maar op termijn financieel voordelig omdat ze minder energie verbruiken. De leaseprijs mag niet hoger zijn dan de kostprijs van de uitgespaarde energie, zodat de globale woonfactuur niet verhoogd wordt.

Voorstel 6: haalbaarheid energie-teelten in Aalter
We stellen voor dat de gemeente Aalterse landbouwers begeleidt bij de omschakeling naar teelt van energiegewassen. We zijn ervan overtuigd dat er in Aalter heel wat mogelijkheden is voor korte-omloop-houtproductie zoals wilg en populier. Dat zijn jonge aanplantingen van 10.000 tot 20.000 stekken per ha van wilg of populier die na drie tot vijf jaar worden geoogst. En er is interesse. De landbouwsector is op zoek naar alternatieve teelten en de energieproducenten naar alternatieve energiebronnen. Er is echter nog te weinig gekend over de rendabiliteit van de teelt op bedrijfsniveau. Er lopen in Vlaanderen een aantal studies zowel bij het Instituut voor Bos- en Waterbeheer (IBW) als bij het Steunpunt Duurzame Landbouw. De gemeente Aalter kan de beschikbare info verzamelen en beschikbaar stellen aan de Aalterse landbouwers. Samen met de milieuraad kan gekeken worden in welke zones deze teelt te verkiezen is.

Mobiliteit

Voorstel 7: bedrijfsvervoerplan
Bij het woonwerkverkeer moet het openbaar en collectief vervoer zoveel als mogelijk gestimuleerd worden. In Aalter liggen de industrieterreinen (huidige en nieuwe) niet op wandelafstand van het station. Gevolg is dat de meeste werknemers met de wagen naar het industrieterrein komen. Om het gebruik van het trein/bus te stimuleren is een permanente vervoersmogelijkheid van het station naar het industrieterrein noodzakelijk. Dit kan door een o.a. pendeldienst te voorzien of door te onderhandelen met De Lijn. Fietsstallingen aan het station maar ook aan bushaltes moeten veiliger zijn. Deze acties worden uitgewerkt in samenwerking met de aalterse bedrijven en opgenomen in een bedrijfsvervoerplan. De gemeente en bedrijven kunnen hun werknemers ook motiveren zoveel mogelijk te stappen, fietsen, treinen, trammen, bussen of carpoolen naar het werk. De uitdaging is minstens 40% van de werknemers duurzaam naar het werk krijgen. De Bond Beter Leefmilieu werkte hiervoor de campagne "ik kyoto" uit (zie http://www.ikkyoto.be/).

Voorstel 8: auto-delen met milieuvriendelijke auto's
De gemeente leaset momenteel auto's bij een privé-bedrijf. We stellen voor samen te werken met Taxistop, Cambio en de Lijn én deze auto's ook ter beschikking te stellen van aalternaren die er gebruik willen van maken (zie www.autodelen.be). In verschillende steden (Antwerpen, Gent, Kortrijk,?) in Vlaanderen werd door deze organisaties met succes al een autodeel-project opgestart. We namen contact op met Cambio. Uit dit overleg blijkt dat ook voor een gemeente als Aalter het haalbaar is om een autodeelproject op te starten.
Het concept is eenvoudig. De gemeente leaset auto's bij Cambio voor haar werknemers. Deze auto's staan ook ter beschikking van Aalternaren en eventueel van (werknemers van) aalterse bedrijven die deelnemen aan het autodeelproject. Zowel werknemers van de gemeente als leden kunnen vlot gebruik van maken zo'n belauto (reserveren per internet of telefoon, instappen met chipkaart en pincode intikken, afrekening volgt naderhand, kostprijs op voorhand bekend, ?). Door de introductie van autodelen in Aalter zullen heel wat gezinnen een eerste of tweede auto kunnen uitsparen. Dit betekent niet alleen een sterke financiële besparing maar is ook positief voor het milieu.

Duurzaam bouwen

Uit enquêtes van Vlaams Energie Agentschap is gebleken dat persoonlijk advies een groot verschil maakt in de uitvoering van milieuvriendelijke toepassingen. Daarom is het belangrijk om advies op maat van bijvoorbeeld gezinnen, jongeren,? aan te bieden.

Voorstel 9: licht je jeugdlokaal door
Ook jongeren kunnen meewerken aan het behalen van de Kyotonorm door bijvoorbeeld zuinig om te springen met energie in hun jeugdlokalen. We stellen voor dat de gemeente een wedstrijd organiseert waarbij jeugdbewegingen kunnen meedingen naar een prijs voor het verbeteren (verlagen van het energieverbruik) van hun eigen jeugdlokalen. Zo kan er een prijs voorzien worden voor de minste inspanning met het meeste resultaat, voor het meest participatieve, het origineelste en creatiefste voorstel. De jeugdbewegingen kunnen vooraf een persoonlijke audit voor hun lokalen laten doorvoeren op kosten van de gemeente. En er wordt bijvoorbeeld een info-avond georganiseerd gericht naar de jeugdbewegingen. Dit model werd met succes toegepast in onder meer Kortrijk.

Voorstel 10: Voorfinanciering isolatie
De kostprijs van energiebesparende investeringen zoals het plaatsen van hoogrendementsglas, of isolatie van de woning, zorgt er vaak voor dat mensen afzien van de investering. Deze startkost kan verminderd worden door een deel van de kosten voor te financieren. De gemeente kan aan de netbeheerder en leveranciers vragen om een "derde partijfinancieringssysteem" uit te werken. De netbeheerder schiet dan de kost van de investering voor, en de Aalternaar betaalt terug naarmate er energie wordt bespaard. Zo wordt energiebesparing voor iedereen haalbaar. En het Aalters woningenbestand verbetert in comfort. Dit wordt met succes toegepast in Aalst.

Voorstel 11: Gratis quick-scan
De officiële audit verloopt volgens het EAP-(software)programma van de Vlaamse overheid waardoor je tot 40% vermindering in energieverbruik kan bekomen. Deze audit is zeer uitgebreid en vergt ongeveer drie dagen werk afhankelijk van de grootte en complexiteit van de woning. De woning wordt geheel opgemeten (binnen en buiten), alle gebruikte materialen, hun dikten en isolatiegraad worden nagegaan, alle gegevens van de toestellen worden genoteerd en dergelijke meer. Na het ingeven van deze gegevens in de computer kent het EAP-programma aan je woning een label toe (A, B, C,... cfr. de energielabels voor elektrische toestellen) en krijg je ook een uitgebreid verslag. Dit labelcertificaat is voorlopig informatief. Gezien de behoorlijk tijdsinvestering om al deze gegevens te verzamelen en in te geven, kost een dergelijk audit al gauw 1.000€. Voor deze officiële audit is een belastingsvermindering voorzien. Voor deze audit moet u beroep doen op een erkende auditeur. In eerste instantie kan de gemeente haar inwoners stimuleren om hierop in te tekenen. Voor velen zal dit echter nog te duur zijn. Daarom ontwikkelde de MilieuAdviesWinkel een kortere audit. Hierbij gaat een auditeur gedurende één à twee uur de woning na en controleert deze op gebreken op vlak van isolatie, ventilatie, verwarming, water en elektriciteit. De auditeur zal een top tien opstellen van de belangrijkste grote en kleine ingrepen. Je krijgt nadien ook een rapport toegestuurd. Meestal is hier in totaal 3 uur werk voor nodig, afhankelijk van de complexiteit van de woning. De kostprijs van zo'n audit ligt stukken lager, maar deze kosten kunnen niet ingebracht worden voor belastingsvermindering gezien er niet gewerkt wordt met het EAP-programma. Bovendien krijgt uw huis geen informatief label. We stellen voor dat de gemeente 100 kortere audits aankoopt. Gezinnen die steun genieten van het OCMW zouden hier dan gratis gebruik van kunnen maken. Vooral voor deze gezinnen is het belangrijk dat ze betaalbare tips krijgen om hun energierekening omlaag te krijgen.

Voorstel 12: Energiewedstrijd: Klimaatwijken en -verenigingen
De klimaatwijk is een groep inwoners uit een wijk of een vereniging die de uitdaging aangaat met haar gemeentebestuur om in 6 maanden tijd 8% energie te sparen. Dat is de Kyoto-norm die Vlaanderen tegen 2010 moet halen. 95 % van de mensen weet niet waar 50 % van hun gas of elektriciteit aan verloren gaat. Met de energiemeterkaart kan je de evolutie van uw stroomverbruik wekelijks op de voet volgen en vergelijken met je streefverbruik, het gemiddeld weekverbruik van vorig jaar. Als je even oplet, kan je makkelijk 8% op uw energiefactuur sparen. Dat hebben de inwoners uit Oslo, Groningen, Freiburg en Beringen al bewezen.. Het model klimaatwijk is uitgewerkt door de Bond Beter Leefmilieu (http://www.bblv.be/klimaatnet//klimaatwijken/). Al een enkele tientallen Vlaamse gemeenten daagden met succes hun bewoners uit. Alleen al in Oost-Vlaanderen gingen in 2006-2007 meer dan 50 wijken en verenigingen de uitdaging aan. De wijk wordt geholpen door een energiemeester. Hij of zij stimuleert de deelnemende gezinnen, geeft tips en is bereikbaar voor vragen.
We stellen voor dat de gemeente wijken en/of verenigingen zoekt die de uitdaging wensen aan te gaan. A.d.h.v. een wedstrijdelement worden bewoners op een leuke manier gesensibiliseerd om minder energie te verbruiken in hun dagdagelijkse leven.